Het overgrote deel van de nederlandse bevolking ervaart stress in het dagelijkse leven.
De laatste jaren heeft stress een negatief imago gekregen. Terwijl stress op zich helemaal niet slecht hoeft te zijn. Het is zelfs een natuurlijke reactie van het lichaam op een gevaarlijke of spannende situatie.
Hoe werkt stress dan eigenlijk?
Er is allereerst een groot verschil tussen acute en chronische stress. Bij dreiging van direct gevaar treedt een verdedigingsmechanisme in werking dat de vecht- of vluchtreactie wordt genoemd. Denk aan vervlogen tijden waarin je als mens ineens een beer voor je neus kon aantreffen.
Het vecht- of vluchtsysteem zorgt ervoor dat het lichaam direct in opperste staat van paraatheid wordt gebracht. Als gevolg hiervan produceert het lichaam de stresshormonen adrenaline, noradrenaline en cortisol waardoor de adem versnelt, de bloeddruk stijgt, de hartslag omhoog gaat en spieren aanspannen. Hierdoor ben je binnen enkele seconden in staat om te vluchten of vechten. Zodra de beer uit zicht is en het gevaar is geweken, stopt de aanmaak van stresshormonen en komt het lichaam tot rust. Een fantastisch werkend systeem.
Ook in het dagelijkse leven kan stress erg nuttig zijn. Denk aan een deadline die je moet halen. Onder invloed van kortdurende stress werken de hersenen optimaal, waardoor je beter presteert. Of acute stess als je ontdekt dat de bus over één minuut vertrekt en je deze écht moet halen om op tijd bij een afspraak te zijn…
Acute stress en de bijbehorende fysieke reactie is uiterst effectief in een situatie waarbij het nodig is om snel te reageren.
Vervelender wordt het wanneer er altíjd een gevoel is van moeten haasten of moeten presteren. In dat geval kan stress chronisch worden, waardoor er dagelijks (teveel) stresshormonen aangemaakt worden. De hartslag, adem en bloeddruk zijn in dit geval vaak verhoogd en ook de hersenen maken overuren waardoor het hoofd tolt. Zelfs in rust is het lichaam nog alert. Zolang hiertegenover ook periodes van rust en herstel staan is dit geen enkel probleem. Een gezond lichaam is prima in staat zichzelf te herstellen. Maar zodra de periode van chronische stress te lang duurt, zal er uiteindelijk schade ontstaan in de vorm van oververmoeidheid, lage weerstand of slapeloosheid en zelfs overspanning of burnout ontstaan.
Enige vorm van stress hoort bij het leven en is uitermate functioneel. Langdurige blootstelling aan stress zonder periodes van rust of herstel, zal uiteindelijk leiden tot fysieke klachten of schade aan het lichaam.
